terk sebebiyle boşanma
Av. Okan DEMİR

A) Genel Olarak

Medeni Hukukumuzda, boşanma sebepleri “özel sebepler” ve “genel boşanma sebebi” olarak iki grupta düzenlenmiştir. Genel boşanma sebebi, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır. Bu boşanma sebebi genel olarak şiddetli geçimsizlik olarak adlandırılmaktadır. 

Özel boşanma sebepleri ise, zina (m.161),  hayata kast, pek kötü muamele ve ağır derecede onur kırıcı davranış (m.162), haysiyetsiz hayat sürme ve suç işleme (m.163),  terk (m.164), akıl hastalığı (m.165) şeklinde medeni kanunumuzda sayılmıştır.

Terk, Türk Medeni Kanunun 164. maddesinde düzenlenen özel boşanma sebeplerinden biridir. Evlenme ile birlikte çeşitli sorumluluk altına girilmektedir. Bu sorumluluklardan biri de hiç kuşkusuz ortak yaşam kurmaktır. Kadın veya erkek eşten birinin ortak yaşamı terk etmesi durumunda bu özel boşanma sebebi gerçekleşmiş olmaktadır.

B) Terk Sebebiyle Boşanma Davasının Şartları

1- Eşlerden birinin ortak hayatı terk etmesi

Eşlerden birinin evlilik birliğinin kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmemek amacıyla ortak konutu terk etmesi gerekir. Eşin iş için bir yere gitmesi, askere gitmesi, hastanede yatması gibi durumlar terk sayılmaz.

Yine, MK 197 gereğince ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya huzuru ciddi biçimde tehlikeye düşen eşin ayrı yaşama hakkı vardır. Ortak konutta ayrı yaşamanın haklı görüldüğü durumlarda terk sebebiyle boşanma davası açılamaz.

Ayrıca, diğer eşi ortak konutu terke zorlama, ortak konuta almama, ortak konuta dönmesini engelleme durumunda ortak konuttan ayrılan değil de ortak konutu terke zorlayan, ortak konuta dönmesini engelleyen terk etmiş sayılır.

2- Terk en az 6 ay sürmüş olmalı

Terk sebebiyle boşanma davası açmanın bir diğer şartı da, ortak konutu terk etme süresinin en az 6 ay olması gerekmektedir.

Bu süre içinde ortak konuta dönülmüş ise artık bu sebebe dayalı boşanma davası açılamaz. Eş, bu sürenin bitmesine yakın ortak konuta dönmüş ancak bir süre sonra tekrar ortak konutu terk etmişse, bu durum Medeni Kanunun 2. maddesi gereğince hakkın kötüye kullanılması oluşturur ve boşanma davası açılabilir.

3- Terk eden eşe ihtar gönderilmesi

Terk sebebiyle boşanma davası açmak için yapılması gereken, terk eden eşe ortak konuta dönmesi için mahkeme veya noter aracılığıyla ihtar göndermektir. İhtar, en az terkin 4 ay sürmesi sonrasında gönderilebilir ve ihtarın tebliğinden itibaren 2 ay süreyle beklenilmesi gerekmektedir. Usule uygun şekilde ihtar çekip beklenmesi gereken süre geçince terk sebebiyle boşanma davası açılabilir.

Gönderilecek ihtarda, terk eden eşin eve dönmesi için gerekli ortamın oluşturulması yani samimi olunması gerekir. Gönderilecek ihtarla, terk edenin ortak hayata dönmesinin gerçekten istemesi gerekir.

Evin koşullarının ortak hayata uygun hale getirilmesi ve davet edilen evin anahtarlarının nerede ya da kimde bulunduğuna yönelik açıklama yazılır. Çoğunlukla evin anahtarı ortak bir tanıdığa ya da muhtara bırakılır.

İhtarın ekinde eşin dönmesi için dönüş masrafları için para eklenir. Eklenecek para makul olmalı yani taksi, otobüs, uçak parasını rahatlıkla karşılayacak miktarda olmalıdır. Yargıtay, eve dön ihtarının samimi olduğunun ispatı açısından gönderilecek para miktarına çok önem vermektedir.

Nitekim Yargıtay bir kararında, aynı şehirde babasının evine giden eş için gönderilen 5 TL dolmuş parasını yetersiz ve samimi bulmamış eşin şahsi eşyalarının fazla olması durumunda dolmuş ile eve dönemeyeceği ancak ticari taksi ile dönebileceği bu sebeple gönderilen paranın yetersiz olduğunu nihayetinde eve dön çağrısının samimi olmadığına karar vermiştir.

Eve dön ihtarıyla eşin eve dönmesi için gönderilen paranın eşe teslim edilmesi gerekmektedir. Çoğunlukla uygulamada eş, terk sebebiyle boşanma davasında eve dön ihtarının ve paranın kendisine ulaşmadığını beyan etmekte bununla ilgili deliler sunmaktadır.

Yine, ihtara rağmen terk eyleminin devam etmesi halinde diğer eşin boşanma davası açma hakkının doğacağı belirtilmelidir.

C) Terk Sebebiyle Boşanma Davasının Sonuçları

Yukarıda bahsettiğimiz şartlar gerçekleşmişse terk sebebiyle boşanma davası açılabilir ve terk mutlak boşanma sebebi olduğu için mahkeme şartların gerçekleşmesini dikkate alarak boşanmaya karar verir.

Mahkeme evlilik birliğinin sarsılmış olup olmadığını araştırmadan boşanmaya karar verir.

Şartlar gerçekleştikten sonra, terk eden eşin eve dönmesi ya da dönme isteminde bulunması davayı etkilemez.

Terk sebebiyle boşanma ile evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı boşanma istemleri terditli olarak istenemez.

Bu sebeple boşanma davası açtıktan sonra, artık terk eden eşin daha önceki kusurlarına dayanarak dava açılamaz, çünkü terk davasıyla terk eden eşin daha önceki kusurlu davranışları affedilmiş sayılır.

D) Terk Sebebiyle Boşanma Davası Değerlendirme

Özel boşanma sebeplerinden olan terke dayalı boşanma davası belirli usullere uygun açıldığında mutlak sonuç veren bir boşanma davası çeşididir. Yasadan ve Yargıtay 2. Hukuk dairesi içtihatları çerçevesinde uyulması zorunlu usuller vardır. Bu usuller terk sebebiyle boşanma davasının açılması ve sonuçlandırılması için zorunludur.

Terk sebebiyle boşanma davası teknik ve mutlak şekil şartları olan bir dava çeşidi olması nedeniyle bu davayı açmak isteyen tarafların mutlaka bir boşanma avukatı desteğine ihtiyacı olduğu şüphesizdir.

Ankara boşanma avukatı olarak, oluşabilecek usul sıkıntılarını bertaraf etmek için gerekli tüm önlemlerimizi almaktayız. Bize iletişim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

                                                                                 DEMİR HUKUK VE DANIŞMANLIK